เยน เยน โพชฺฌงฺเคน อากงฺขามิ มชฺฌนฺหิกสมยํ…เป.… สายนฺหสมยํ วิหริตุํ, เตน เตน โพชฺฌงฺเคน สายนฺหสมยํ วิหรามิฯ สติสมฺโพชฺฌงฺโค อิติ เจ เม, อาวุโส, โหติ, ‘อปฺปมาโณ’ติ เม โหติ, ‘สุสมารทฺโธ’ติ เม โหติฯ ติฏฺฐนฺตญฺจ นํ ‘ติฏฺฐตี’ติ ปชานามิฯ สเจปิ เม จวติ, ‘อิทปฺปจฺจยา เม จวตี’ติ ปชานามิ…เป.… อุเปกฺขาสมฺโพชฺฌงฺโค อิติ เจ เม, อาวุโส, โหติ, ‘อปฺปมาโณ’ติ เม โหติ, ‘สุสมารทฺโธ’ติ เม โหติฯ ติฏฺฐนฺตญฺจ นํ ‘ติฏฺฐตี’ติ ปชานามิฯ สเจปิ เม จวติ, ‘อิทปฺปจฺจยา เม จวตี’ติ ปชานามิ’’ฯ

สุตฺตนฺตนิทฺเทโส

[21] กถํ สติสมฺโพชฺฌงฺโค อิติ เจ เม โหตีติ โพชฺฌงฺโค? ยาวตา นิโรธูปฏฺฐาติ ตาวตา สติสมฺโพชฺฌงฺโคฯ อิติ เจ เม โหตีติ โพชฺฌงฺโคฯ เสยฺยถาปิ เตลปฺปทีปสฺส ฌายโต ยาวตา อจฺจิ ตาวตา วณฺโณ, ยาวตา วณฺโณ ตาวตา อจฺจิฯ เอวเมว ยาวตา นิโรธูปฏฺฐาติ ตาวตา สติสมฺโพชฺฌงฺโคฯ อิติ เจ เม โหตีติ โพชฺฌงฺโคฯ

กถํ อปฺปมาโณ อิติ เจ เม โหตีติ โพชฺฌงฺโค? ปมาณพทฺธา [ปมาณวนฺตา (สฺยา.), อฏฺฐกถา โอโลเกตพฺพา] กิเลสา, สพฺเพ จ ปริยุฏฺฐานา, เย จ สงฺขารา โปโนภวิกา อปฺปมาโณ นิโรโธ อจลฏฺเฐน อสงฺขตฏฺเฐนฯ ยาวตา นิโรธูปฏฺฐาติ ตาวตา อปฺปมาโณฯ อิติ เจ เม โหตีติ โพชฺฌงฺโคฯ

กถํ สุสมารทฺโธ อิติ เจ เม โหตีติ – โพชฺฌงฺโค? วิสมา กิเลสา, สพฺเพ จ ปริยุฏฺฐานา, เย จ สงฺขารา โปโนภวิกา, สมธมฺโม นิโรโธ สนฺตฏฺเฐน ปณีตฏฺเฐนฯ ยาวตา นิโรธูปฏฺฐาติ ตาวตา สุสมารทฺโธ อิติ เจ เม โหตีติ โพชฺฌงฺโคฯ

กถํ ‘‘ติฏฺฐนฺตญฺจ นํ ติฏฺฐตี’’ติ ปชานามิ; สเจปิ จวติ ‘‘อิทปฺปจฺจยา จวตี’’ติ ปชานามิ? กติหากาเรหิ สติสมฺโพชฺฌงฺโค ติฏฺฐติ? กติหากาเรหิ สติสมฺโพชฺฌงฺโค จวติ? อฏฺฐหากาเรหิ สติสมฺโพชฺฌงฺโค ติฏฺฐติฯ อฏฺฐหากาเรหิ สติสมฺโพชฺฌงฺโค จวติฯ